Dezenfeksiyon Amaçlı Ozon Kullanımı
By EditörBlog
Dezenfeksiyon amaçlı ozon kullanımı nedir, nasıl yapılır, ozon gazının bakteri ve virüsler üzerinde dezenfeksiyon etkisi nedir, hangi virüsleri öldürür?
Dezenfeksiyon Amaçlı Ozon Kullanımı
Ozon gazı (Aktif Oksijen); doğada, güneşten gelen mor ötesi ışınların atmosferdeki oksijeni parçalayarak ozon moleküllerine çevirmesi sonucu oluşur.Teknolojik olarak ise, elektron boşalımı yardımıyla soluduğumuz havadan ya da saf oksijenden elde edilir.Ozon bakteri ve virüsler üzerinde dezenfeksiyon etkisi oluşturmakta ve son yüzyılda en etkili dezenfeksiyon çözümleri arasında yer almaktadır.Ham maddesi oksijen olan ozon gazı, tek doğal dezenfektandır.Doğal bir dezenfektan oluşu, kullanım alanlarının hızla yaygınlaşmasına ve güvenle kullanılmasına yol açmıştır.
Ozon'un Bakteri Ve Virüsler Üzerinde Dezenfeksiyon Etkisi
Suların dezenfeksiyonunda, gıda endüstrisinde, soğuk hava depolarında, kokunun giderilmesinde, yüzme havuzlarında, renk giderilmesinde, atık su arıtımında, nitrit, amonyak, demir, mangan gideriminde; yaşanan ortam havasının dezenfeksiyonunda ozon gazı kullanılmaktadır.Ozon, oksidasyon gücü çok yüksek olan bir gaz ve bilinen en kuvvetli dezenfektandır.Yüksek oksidasyon kuvveti, ozonun balık hastalıklarına neden olacak durumların ortadan kaldırılmasında önemli rol oynamaktadır.Ozon gazının dezenfeksiyon etkisi, aynı şartlar altında klordan 3125 kat daha fazladır.Spor, kist ve virüslere karşı klordan daha etkilidir.Ayrıca ozon, havada bulunan oksijenin parçalanması yoluyla elde edildiği için kararsız yapısı nedeniyle dezenfeksiyon görevini tamamladıktan sonra daima ham maddesi olan oksijene dönüşür.Ozon gazının dezenfeksiyon sonrasında kalıntı bırakmayan tek dezenfektan oluşu, özellikle gıda ve canlı yetiştiriciliği sektöründe kullanımını diğer dezenfektanlara göre avantajlı kılmaktadır.Kalıntı bırakmadığı için insan sağlığına da zararlı değildir.
Ozon dezenfeksiyonu, hücreyi eriterek (lysing) veya hücre zarını yırtarak meydana gelir.Yaygın bir dezenfektan olan klor ise; hücre zarından girerek mikrop enzimlerini inaktive eder.Ozonun bakterisit etkisi; suyun kirliliği, suda çözünmüş madde miktarı, pH, suyun sıcaklığı ve temas süresi gibi bazı etkileşimlere bağlıdır.Ozonla suyun yaklaşık 4–10 dakikalık teması, dezenfeksiyonu sağlar.Yaklaşık 0.1–0.5 mg/L ozon, hemen hemen tüm bakterileri öldürür.Spor, kist ve virüslere karşı klordan daha etkilidir.Bakteri içeren sular daima erimiş organik maddeleri de içermektedir ki; bu maddeler de bir miktar ozon tüketirler.Organik madde içeren suya ozon verildiğinde, ozon öncelikle sudaki cansız organik maddelerle reaksiyona girer.Bu arada bakterilerin ancak bir kısmını öldürür.Organik maddelerle reaksiyon bitince bakterileri öldürme oranı süratle artar.Bu yüzden, filtre edilmiş ve granül-aktive karbondan geçirilmiş sularda dezenfeksiyon için gerekli olan ozon miktarı, işlem görmemiş sulara nazaran daha azdır.Virüsler son derece küçük boyutlarıyla parazitik bir biyolojik yapı grubu oluşturmaktadırlar.Virüslerin, bakteri filtreleri ile tutulmaları mümkün olmadığı gibi santrifüjle çökeltilmeleri de mümkün olmamaktadır.Örneğin; en küçük bakteri grubundan biri olan Thiobacillus thermophilus (spores) 0.5x0.9 mikron (1 mikron: 0.001mm) boyutunda iken, virüslerin boyutları 0.008-0.12 mikrona kadar inebilmektedir.Virüs hastalıklarının yayılmasında, suların virüslerle kirlenmesinin büyük payı olduğu kesindir.Ozonlama ile virüs uzaklaştırma veya etkisiz hale getirme mümkündür.
Ozon'un en geniş çapta kullanıldığı sahalardan biri de, ikinci derecede veya biyolojik olarak işlem görmüş atık suların dezenfeksiyonudur.Ozon, büyük rezervuarlara veya içinde canlıların bulunabileceği yerlere akan atık suların temizlenmesinde geniş çapta kullanılmaktadır.Bu tür sularda klora nazaran ozon ile dezenfeksiyonun avantajları; ozon bütün virüsleri klordan daha etkin şekilde ortadan kaldırdığı gibi, sularda yaşayan canlıların klordan büyük zarar görmesinin aksine, ozonlama ile suyun bir yandan da oksijence zenginleşmesi sağlandığından, suların doğal dengesinin korunmasıdır.Ozon bu tip sular için bir yandan etkili dezenfeksiyon sağlarken diğer taraftan da rengi ve bulanıklığı giderir, kimyasal oksijen ihtiyacını azaltır.
Sonuç olarak ozonlama, su ürünleri yetiştiriciliğinde tank ortamındaki bakteri miktarını azaltılmasına, organik kirliliğin ve parazitleri parçalanarak uzaklaştırmasına, yetiştiricilik ortamında hastalıkların kontrol altında tutulmasına yardımcı olmaktadır.Ayrıca larval, yavru ve büyütme dönemi gibi yoğun üretim sistemlerinde ve kapalı devre üretim modelinde çalışan işletmeleride ozonlama uygulamasıyla verimlilik artışı ve üretim sürekliliğinin sağlanacağı kaçınılmazdır.