Danaburnu

Danaburnu (Gryllotalpa gryllotalpa) Nedir?

Danaburnu (Platymeris biguttata) böceği nedir nelerle nasıl beslenir, özellikleri ve bitkilere olan zararları nelerdir, danaburnu ile nasıl mücadele edilir?

Danaburnu

Danaburnu böceği; yaşamının çoğunu toprak altında geçiren, bitkilerin toprak altı kısımlarını yiyerek beslenen ve bitkilere zarar veren, Gryllotalpidae familyasından bir böcek türüdür. Haşerelerden ziyade daha çok hayvan olarak da değerlendirilen bu tür, pek çok farklı özelliğe sahiptir. Büyüklüğü 3-7 cm. arasında değişebilen danaburnu genellikle siyah ya da kahverengi tonlarındadır. Toprağın 15 cm. kadar bile altında yaşayabilen bu tür gündüzleri toprak altında, geceleri ise bitkilerin arasında yaşamaktadır. Otçul beslenen bu böcek türü solucan ve toprakta yaşayan diğer haşereler ile de beslenebilmektedir. Dünyanın en ilginç 5 böceği arasına giren Danaburnu'nun çıkardığı seste ürkütücüdür.

Ülkemizde daha çok Güneydoğu Anadolu ve Doğu Anadolu’da rastlanan bir tür olan danaburnu, hemen hemen tüm şehirlerde görülmektedir. Danaburnu Böceği'nin bazı türleri parşumen kanatları sayesinde kısa ve uzun mesafelerde uçabilir. Toprak altında hızlı bir şekilde üreyebilen bu böcek genellikle temmuz ve ağustos aylarında kendini göstermektedir. Ortalama iki yılda bir üreme evresi geçirirler, fakat yaşam süreleri kesin olarak bilinmemektedir.

Danaburnu Böceği'nin Yaşamı Ve Beslenmesi

Hem dış görünüm açısından hem de isim olarak ve yaşayış olarak ta oldukça farklı olan Danaburnu, ekili dikili alanların en önemli haşerelerinden biridir.Yeşil alanın bulunduğu her yer onlar için barınaktır.Genellikle toprak altında ve bitki köklerini yiyen bu böcek, özellikle çiftçiler için oldukça baş belası bir hayvandır.Danaburnu böceği çiftçilerin genellikle mısırlarına ayçiçeklerine büyük oranda zarar veren ve kurtulması oldukça zor bir böcektir.Hem etçil hem de otçul olarak beslenen bu böcekler, solucan ve toprakta yaşayan diğer haşereler ile de beslenebilmektedir.Tarla ve bahçe gibi açık alanlarda yaşayan danaburnu, seralara ve ev bitkilerine de zarar verebilmektedir.Danaburnu genellikle ekinlerin arasında bulunur ve kumlu ve gevrek topraklarda yaşamayı sever.Sırtı üstünde katlanır bir şekilde parşumen kanatları bulunur ve bu sayede uçabilir.Yumurtaları ilk bırakıldıkları zaman beyazımsı sarı renkte olup, sonraları rengi gittikçe koyulaşır.Ortalama 2-3 mm uzunlukta ve elips şeklindedir.Nimfler ergine benzer ancak daha küçük ve beyaza yakın açık renklidir ve kanatları gelişmemiştir.

Danaburnu yaşamının çoğunu toprak altında geçirir ve kış boyu birşey yemeden hayatta kalabilir.Genellikle yaşama yeri olarak, galeri açmaya uygun olan kültüre alınmış; nemli, bol humuslu, killi-kumlu toprakları seçerler.Geceleri ve çok bulutlu günlerde faaliyet gösterirler.Gündüzleri genel olarak toprak içindeki galerilerde istirahat halinde bulunurlar.Mayıs ayında çiftleşen dişiler yumurtalarını toprağın 10-20 cm. derinliğinde hazırladıkları odacıklar içine grup halinde bırakırlar.Bir grupta 200-300 yumurta bulunur.Bir dişi yaşamı boyunca 500-600 yumurta yumurtlayabilir. Doğal ortamda mayıs ayında bırakılan yumurtalar sıcaklık ve nem şartlarına göre değişmek üzere 10-20 günde açılır.Haziran ayı içinde yumurtadan çıkan nimfler birkaç hafta bu yuvalar içinde gruplar halinde kaldıktan sonra dağılırlar.Nimfler sonbahara kadar 2 gömlek değiştirir ve 3. dönem nimf halinde toprağın derinliğine inerek orada kışlarlar.İlkbaharda havaların ısınması ile tekrar aktif hale geçerek 5 gömlek değiştirdikten sonra ekim ayında ergin olurlar.Kışı geçiren erginler ilkbaharda çiftleşip yumurta bırakırlar ve böylece 1.5-2 yılda gelişimlerini tamamlarlar.

Danaburnu Böceği'nin Zararları

Danaburnu bözeğinin insan sağlığı üzerine herhangi bir zararının olmamasına karşın, bilinen tek zararı tarım alanlarındaki ekinler üzerinedir.Elbetteki ekolojik denge için doğaya bir şekilde faydası olan ama bitkilere, ekinlere düşkünlüğü ile bilinen Danaburnu, verdiği maddi hasar yüzünden en çok çiftçilerin yaka silktiği bir zararlı türüdür.Ergin ve nimfleri toprak içinde galeri açarak ilerlerken rastladıkları tohum, kök, yumru gibi her tür bitkisel materyali kemirerek zarar verirler.Gelişmekte olan genç bitkiler için çok daha zararlı olan danaburnu böcekleri, bitkinin köküne zarar vererek kuruyup ölmesine sebep olurlar.Özellikle yeni dikilmiş veya yeni çimlenmiş sebze fidelerinin köklerini keserek kurumalarına neden olurlar ve yumrulu sebzelerin de yumrularını kemirirler.Danaburnu yüksek yoğunluklarda oldukça büyük ölçüde zarara neden olmaktadır.Polifag bir zararlı olan Danaburnu en çok sebzeler, çeltik, buğday, mısır, ayçiçeği, tütün, pamuk, süs bitkileri, meyve ve orman fidanlarına zarar verir.Yumrulu sebzeler (zencefil, sarımsak, havuç, kereviz, patates, turp, şeker pancarı, şalgam, soğan, yer elması ve benzeri) için de son derece zararlı olan danaburnu, bu tür sebzelerin kullanılamaz hale gelmesine sebep olmaktadır.

Danaburnu Böceği'nin Zararları
Danaburnu İle Mücadele Yöntemleri

Danaburnu İle Mücadele Yöntemleri

Bitki ve ekinlere zarar vermesiyle nam salan Danaburnu, tarımcıların hoşlanmadığı haşerelerin başında gelmektedir.Danaburnu böceğinden bireysel mücadele ile kurtulması biraz zor ve zahmetlidir.Danaburnu böceği zirai ilaçlamalarla yok edilmekte, bu işin uzmanlar tarafından gerçekleştirilmesinin daha zahmetsiz ve etkili bir yöntem olduğu düşünülmektedir.Fakat bir çok çiftçi ve tarım işiyle uğraşanların uzun yıllardır kullandıkları doğal yöntemler de vardır.Bilinen en kolay ve hızlı çözüm ise; ekin alanlarında bolca tavuk bulundurmaktır.Tavukların beslenme alanına giren bu hareşeler, tavuklar sayesinde ekin alanlarından biyolojik ve doğal yöntemle temizlenir.Bir diğer yöntem de ceviz ya da incir yaprağıdır.Bu yöntemin uygulama şekli, dikilecek mevye veya sebze fidesinin kökünü (sapını) ceviz ya da incir yaprağı ile sarılmış şekilde toprağa dikme işlemidir.Danaburnu böceği ceviz veya incir yaprağından ve kokusundan hoşlanmadığı için köklere erişimi zor olacaktır.Ayrıca; sabah namazı vakti (güneş doğmadan) çıkmadan ekinlerin bulunduğu karıkları sulama da oldukça işe yaramaktadır.Bol su ile sulamanın ardından danaburnu böcekleri basınçla beraber toprak üstüne çıkacak olup, bu böcekleri öldürmeden toplayıp başka bir alana bırakarak çözüm bulunabilir.

Başka bir diğer yöntem ise; gübre işaretleme yöntemidir.Bu yöntem de tarımcılar ve çiftçiler tarafından sıkça kullanılmaktadır.Sonbahar aylarında ortalama yarım metre (50cm.) derinliğinde ve genişliğinde açılan çukurların içerisinin gübre (at veya inek) ile doldurulması ile olur.Gübre ile doldurulan yer belirgin bir şekilde işaretlenir.Gübrelerin sıcaklığı dababurnu böceklerini cezbeder ve yuvalarını buralara yaparlar.Kış boyu burda yuvalanan bu canlılar yumurtalarını da buraya bırakırlar.Kış bitimine yakın daha önceden işaretlenmiş yerler kazılır ve yuva toplu şekilde ordan kaldırılır.Ekinlere zarar vermeyecekleri başka bir bölgeye taşınarak zahmetsizce kurtulması mümkündür.

Son olarak; doğal ve bilinen yöntemlerden bir diğeri de şeker ve pekmez suyu ile yapılan zehirleme yöntemdir.Bazıları bu karışıma kepek eklemekte, bazıları ise kepek yerine talaş kullanmaktadır. Bazı çiftçiler ise alçı ve tuz karışımı kullanarak bu haşereden kurtulmayı başarmıştır.Sabah güneş doğmadan ya da akşam güneş batmadan ilgili alan bol su ile sulanır ve böceklerin dışarıya çıkması sağlanır.Sonrasında hazırlanmış karışım etrafa dağıtılarak yayılır ve böceklerin yemesi sağlanır.Bu yöntemlerin dışında bu haşereler için hazırlanmış zirai ilaçlar da mevcuttur, fakat zehirli oldukları için ekin olan arazilerde kullanılması son çare olarak tavsiye edilmektedir.

Danaburnu İlaçlaması Nasıl Yapılır?

Akdeniz Hijyen; insanlara ve ekin alanlarına dolaylı yönden zarar veren Danaburnu Böceği'ne karşı, Antalya Alanya'da %100 garantili ilaçlama yöntemleri ile profesyonel hizmet vetmektedir. Danaburnu ile mücadele de, uzman ekibiyle sorunun kaynağını ve en doğru yöntemi belirleyerek harekete geçer, 15 gün ile 1 ay arasında mükemmel sonuç almanızı sağlar.Ayrıca ilaçlamanın yanı sıra aynı sorunla tekrar karşılaşmamanız için de, uygulama sonrası gerekli bilgileri sizinle paylaşır.

Akdeniz Hijyen; insan sağlığına, hedef dışı canlılara ve çevreye zarar vermeyen, T.C. Sağlık Bakanlığı tarafından onaylı, halk sağlığı alanında da haşerelere karşı ilaçlama usul ve esasları hakkında yönetmelik ve ilgili belediyenin vermiş olduğu ruhsatlara uygun bir şekilde biyosidal ürünleri kullanır.