Eşek Arısı

Eşek Arısı (Vespa) Nedir?

Eşek arısı (Sarıca) nedir nerelerde nasıl yaşar, tehlikeli türleri, sokması ve ısırmasının insana zararları nelerdir, ilaçlaması ve mücadelesi nasıl yapılır?

Eşek Arısı

Eşek arısı (Vespa), arıları ve karıncaları kapsayan Hymenoptera sınıfından, Apocrita alttakımından, Vespidae familyasına ait kanatlı böcek türüdür. Ülkemizde de birçok türü bulunan bu canlılar, sarı ceket olarak bilinen yaban arısıyla aynı familyada yer alırlar ve yerel dilde Sarıca olarak da bilinirler. Bal arıları ve diğer birçok akrabası gibi sosyal yaşayan bu dev arılar iri yapılı canlılar olup, boyları dünya genelinde 70 mm'ye kadar çıkar ve Hornet, Avrupa Eşek Arısı, Asya Dev Eşek Arısı, Katil Eşek Arısı gibi isimlerle bilinirler. Ülkemizde ise; yaygın olarak görülen eşek arıları, sarıca (Vespula germanica) ve iri eşek arısı (Vespa orientalis L.) türleridir. Boyları 23-30 mm. arasında değişen eşek arıları, yuvalarını ağaç kovuklarına, duvar yarıkları ve çatlaklarına, toprak üstüne ve altına, kaya boşluklarına, çalılıklara, fundalıklara ve insan yapımı kullanılmayan alanlara yaparlar.

Ülkemizdeki eşek arıları, genellikle kızıl, siyah ve portakal renkli vücutlara sahip olurlar. Dünya genelinde ise; kahverengi, beyaz, alaca, hatta turkuaz renginde olan türleri de bilinmektedir. Ağız parçaları ağırlıklı olarak koyu sarı veya siyah renkte olur. Bazı türlerinin vücutları tamamen kıllarla kaplı olurken, bazı türlerinin göğüs ve baş arasında seyrek kıllar görülür. Göğüs ile kuyruk arasındaki son 4 segmenti kirli sarı renkte olur ve sarı zemin üzerinde simetrik şekilde kızıl kahverengi benekler görülür. Gövdeleri aynı familyaki yaban arılarına oranla daha geniştir ve kanat uzunlukları kuyruklarına kadar denk gelir. Arılar hakkında detaylı bilgiye buradan, arı türleri ile ilgili detaylı bilgiye buradan ulaşabilirsiniz.

Eşek Arısı'nın Yaşamı Ve Beslenmesi

Her yıl hayatta kalan fertilize kraliçe eşek arısı, ilkbaharın gelmesiyle ağaç dallarından kemirdiği selülozlu maddeleri ve ağaç kurdu yeniği olan talaşı çiğnemek suretiyle kağıt gibi ince tabakalar oluşturur ve bunları yuva malzemesi olarak kullanır. Yuva yapısı; kalın ve kaba olup, sarıyla kahverengi arası, çürümüş ağaç liflerinden yapılır. Seçtiği yuva alanına 4-5 katlı, araları sütunlu ve askıda duran peteklerden oluşan yuvalar inşa eder ve ilk grup yumurtalarını bu yuvaya bırakır. Ergin hale gelene kadar beslediği larvalar, dişilerden oluşan işçi arılara dönüşür. Eşek arılarının sadece dişilerinde iğne bulunur ve bu silahlarını yuvalarını korumak için kullanırlar. İşçi arılar ise; yeni larvaları beslemek için meyve ve üzümlere, kiraz sülüğü, tırtıl ve diğer böcek larvalarına, çiğ et ve balık parçalarına saldırırlar ve yeni nesle bu besinleri aktarırlar.Eşek arılarının toprak altında yaşayan türleri bireysel olarak bal arılarının kovanlarına saldırırlar. Hedeflerinde genelde isçi arılar olur ve bal arısı kolonisini çok etkilemez. Ancak; sürü halinde yaşayan eşek arılarının baskınları söz konusu olduğunda; bal ve larva yağmacılığı yaparlar. Ergin arılara da büyük zararlar verip, nadir görülse de; ana arıyı da öldürerek kolonin sönmesine ya da koloninin kovanı terk etmesine neden olurlar. Eşek arılarının, bal arılarına saldırıları genellikle nektarın azaldığı güz aylarında daha da artmaktadır.

Eşek Arısı'nın Yaşamı Ve Beslenmesi
Eşek Arısı'nın Faydaları Ve Zararları

Eşek Arısı'nın Faydaları Ve Zararları

Eşek arısı, ekosistemde doğal haşere kontrolcüsü rolünü üstlenir. Larvalarını beslemek ve neslini devam ettirmek için tarım alanlarındaki ekinlere, bitkilere ve meyve ağaçlarına zarar veren parazit ve böcek larvalarını hedef alır. Neredeyse tüm kımıl zararları, eşek arısı familyası sayesinde kontrol altında tutulmaktadır. Bu açıdan bakıldığında; eşek arıları, doğada bulunan kimi zararlı böceklerle mücadelede biyolojik savaş unsuru olarak düşünülebilir. Ayrıca, eşek arılarının bu katkıları sayesinde daha az tarımsal ilaç kullanımı ile hem ürünün besin değeri ve kalitesi artar, hem de insektisidlerin kullanım oranları büyük ölçüde düşer. Bunların dışında; çiçeklerin nektarlarından da beslenen eşek arıları polinasyonda görevli olmasalar da; tarımsal üretimde büyük önem taşıyan tozlaşmadaki katkıları sayesinde bitkilerin verimliliğinin artmasına yardımcı olurlar. Bazı eşek arılarının zehirlerinin kanser hücrelerini öldürdüğü tespit edilse de, henüz tescil kazanmamıştır. Ayrıca; toprak altında yaşayan türlerinin de avlanmak için, günün en sıcak saatlerini tercih etmesi ve midesindeki özel bir yapı sayesinde güneş ışığını yakalayarak, bu enerjiyi pigmentleri aracılığıyla kullanması da, bilim adamlarını bu canlılar üzerinde daha fazla araştırma yapmaya yönlendirmiştir.

Eşek arısının zararları arasında en yaygın bilinenleri ısırması ve sokmasıdır. Eğer bir kişi eşek arısı tarafından sokulduysa, mutlaka yakınlarda bir yerde bir yuvası bulunur. Çünkü; eşek arılarının sadece dişilerinde iğne bulunur ve bu silahlarını sadece yuvalarını korumak için kullanırlar. Sokulan kişi ya da kişiler farkında olmadan yuva için tehdit oluşturmuş olabilir. Eğer arının üstüne gidilir ya da intikam için karşı atağa geçerse kişi; bu durumda eşek arısı salgıladığı feromon ile diğer yuvaların üyelerini de saldırıya çağırırabilir. Çok kısa sürede birden fazla arı sokması ile karşı karşıya kalan kişi içinse; hastane yolu görülebilir hatta hastaneye yetişemeden ölebilir.

Ağırlıklı olarak bal arısı kolonilerine tek başlarına ya da sürü halinde saldıran eşek arıları, bal arılarını cerrah ustalığıyla parçalara ayırıp yuvalarına taşırlar ve larvalarını beslerler. Her yıl bu saldırıların gerçekleşiyor olması arı yetiştiriciliği yapan arıcılar için büyük tehdit oluşturmaktadır. Ayrıca dünyanın farklı yerlerinden gelen haberlere göre; eşek arısı sokmaları sonucu yaşamını yitiren insanlara rastlanmaktadır.

Eşek arısı güçlü iğnesi ile insanı soktuğunda, ilk 5 dakika içerisinde belirti gösterir. Bal arısı sokmasından daha şiddetli acı ve sancı verir. Bununla beraber; solunum zorluğu, yutma zorluğu, baş dönmesi ve baygınlık, bulantı, ishal, kusma, boğazda hırıltı sesi, yüzde ve ağızda şişlik gibi durumlar görünebilir. Bu belirtilerden biri ya da birden fazlası görüldüğünde hemen en yakındaki bir sağlık kuruluşuna başvurmak gerekir. Sokması ve ısırması dışında yaşamlarını korumak adına ağaçların kabuklarını kemirebilirler, ahşaplara ve mobilyalara, meyvelere ve sebzelere zarar verebilirler.

Eşek Arısı İle Mücadele

Genel olarak eşek arısı türlerine bakıldığında, hepsi hırçın ve saldırgan değillerdir. Dişilerinde sadece iğne bulunur ve ergin olanları ise ürkektirler. İstisnalarla birlikte yuvaları tehdit altında olmadığı sürece de saldırmaz ve sokmazlar. Özellikle ilkbahar başlangıcı ve yaz ortasında yuvaları konusunda oldukça hassas dönemdedirler. Bu içgüdü birçok canlı için söz konusu olduğundan dolayı, eşek arısı için de gayet doğal davranış biçimidir. Bazı türlerinin yaşamlarını sürdürmek adına bal arılarına, meyve ağaçlarında da zaman zaman zarar verdikleri görülür. Ancak; onları tamamiyle yok etmek çözüm yolu değildir. Zira; bir sonraki sene yine aynı durum söz konusu olacaktır. Onlarla en doğru biçimde mücadele etmek için, yaşamlarını incelemek ve gerekli detaylara uygulayarak, onların yaşamına müdahale etmeden de zararlarından korunmak mümkündür. Eşek arılarının yoğun olarak yaşadığı alanların uzağında, arılıkların tesis edilmesi ve kovan giriş deliklerinin küçültülmesi bir önlem olarak düşünülebilir. Uygulanabilecek kimi feromonlar aracılığıyla, eşek arılarını belirli bazı bölgelere çekmek mümkün olabilir. Arıların özellikle sese duyarlılığından yararlanılarak yine belirli bölgelere lokalize etmek üzerinde yöntemler geliştirilebilir.

Eşek Arısı İle Mücadele

Eşek Arısı İle Mücadelede Akdeniz Hijyen!

Yaşam alanlarında ve eşek arısı zehirine karşı aşırı hassasiyetin söz konusu olduğu durumlarda; eşek arısı kolonisi görülmesi durumunda, yuvayı işin ehli ekiplerce uygulanacak tuzaklama sistemi yardımıyla (ekşimiş keskin kokulu şerbetler, et, balık ve kavun yemleri kullanarak tuzakların içine toplanmalarını sağlamak suretiyle) komple taşımak ve alandan uzaklaştırmak gerekebilir. Ancak; zarar boyutları tahammül sınırını aştığı durumlarda ve hiçbir çözüm bulunamadığında, o taktirde yuva ilaçlaması ve tuzak sistemleri aracılığıyla mücadele düşünülmelidir. Tuzak sistemleri için öncelik yine çeşitli haşere ve böcek türlerinin doğal düşmanı olan, Sinekkapan (Venus Fly Trap) bitkisi etkili çözümlerdendir. Et yiyen (etcil) bu bitkiye Venüs sinek kapanı ve böcekkapan bitkisi de denilmektedir. Pencere ve balkon kenarlarında bulundurulması sadece eşek arıları için değil, diğer zararlı böcek türlerinin de mekana girişini ve zarar vermesini engelleyebilir. İlaçlama ile de hem ergin arılarla hem de gelecek generasyonda oluşacak yavrularla mücadele edilebilir. Fakat zararlarından kurtulmak için faydalarını gözardı ederek, imha yolları ve yöntemleri; Akdeniz Hijyen olarak bizim eşek arısı ile mücadele de en son çare olarak düşündüğümüz çözüm yoludur.

Antalya'da ve Alanya başta olmak üzere tüm ilçelerinde işletmelere ve yaşam alanlarına profesyonel eşek arısı ilaçlama hizmeti veren şirketimiz; uluslararası yasa ve normlara uygun olarak işletilmekte, gerekli izinlere ve sertifikalara (Biyosidal Ürün Uygulama İzin Belgesi) sahip olmakla birlikte, ulusal kriterlere uygun ve uluslararası standartlarda, Antalya bölgesinin genelinde ilaçlama hizmeti vermeye devam etmektedir. Ayrıca işletmemizde kullanılan ilaçlama ekipmanları ve malzemeleri; Sağlık Bakanlığı ve tüm ilgili kurumlarca onay almış olup, insan sağlığını tehlikeye atacak her türlü etkenden arındırılmış biosidal ürünlerden oluşmaktadır.

Halk Sağlığı Müdürlüğü tarafından yapılan denetimlerde her zaman başarılı grafik çizen firmamız Akdeniz Hijyen; Sağlık Bakanlığı'na bağlı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu tarafından hazırlanmış olan Biyosidal Ürünlerin Kullanım Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik şartlarını gözeterek eşek arısı ilaçlama hizmetini vermektedir. Ayrıca uzman personelimiz ve çalışanlarımızın hepsi Türkiye Halk Sağlığı Kurumu tarafından verilen Biyosidal Ürün Uygulayıcı belgesine sahiptir.

  • Farklı haşerelerle ilgili mücadele yöntemlerine buradan ulaşabilirsiniz.
  • Günün her saati (7/24) iletişim araçlarımızdan bize ulaşabilir, acil yardım talebinde bulunabilirsiniz.
  • Ücretsiz keşif sistemimiz sayesinde yaşam alanlarınızda olası tehdit unsurları ve eşek arısı hakkında uzman ekibimiz tarafından bilgi ve destek verilmektedir.
  • Canlı destek operatörlerimiz aracılığıyla eşek arılarıyla ilgili yaşadığınız sorun ya da problemler hakkında yardım ve destek verilmektedir.
  • Sosyal medya hesaplarımız üzerinden bize ulaşarak her türlü eşek arısı ilaçlama sorunlarınız için yardım ve destek alabilirsiniz.
  • Çağrı merkezimizdeki operatörlerimiz her türlü eşek arısı sorununuz, şikayet ve önerileriniz için sizin görüşlerinizi değerlendirmektedir.