Fare
Fare nedir, nerede ne kadar yaşar, nasıl beslenir, özellikleri, zararları ve insan üzerindeki etkileri nelerdir, fare mücadelesi ve ilaçlaması nasıl yapılır?
Akrep
Akrep nedir nasıl beslenir nerede ne kadar yaşar, mavi rengi neden sevmez, zararları ve insan üzerindeki etkileri nelerdir, akrep ilaçlaması nasıl yapılır?
Gümüş Böceği
Gümüş böceği (gümüşcün-lepisma saccharina) nedir, nelerle beslenir, nerede nasıl kaç yıl yaşar, özellikleri ve zararları nelerdir, ilaçlaması nasıl yapılır?
Çekirge
Çekirge nedir, ekinlere nasıl zarar verir, nerede nasıl kaç yıl yaşar, çekirge özellikleri ve zararları, çekirge istilasına karşı ilaçlaması nasıl yapılır?
Yaban Arısı
Yaban arısı (Sarı Ceket) nedir nerede nasıl yaşar, tehlikeli türleri, sokması ve ısırmasının insana zararları nelerdir, ilaçlaması ve mücadelesi nasıl yapılır?
Deri (Uyuz) Böceği
Deri Böceği (Sarcoptes scabiei), Sarcoptes cinsine ait mikroskobik bir akar türü olup insan, kedi ve köpeklerin uyuz hastalığına yakalanmasına yol açmaktadır. Uyuz böceği, uyuz akarı, deri akarı, uyuz paraziti ve deri paraziti gibi isimlerler de bilinen deri böceğinin uyuz hastalığına yakalanan insanlarda ki türüne, Sarcoptes scabiei var. hominis denmektedir. Boyları ortalama 0.4 mm. genişlikleride 0.3 mm. civarındadır. Deri altına yerleşerek tüneller açarlar ve bu tünellerin içinde yaşarlar. Yine deri altında yumurtlayarak çoğalan Uyuz Böceği'nin dişilerinin ömrü 28-35 gün kadardır. Ancak soğuk yerlerde ya da insan vücudu dışında sadece 1 hafta kadar hayatta kalabilirler ve yumurtlayabilirler.
İnsanların ve hayvanların uyuz olmasına sebep olan Uyuz Böceği, deri lezyonları özellikle ellerde parmak araları ve yanlarında, bilek, dirsek, karın bölgesi, büyük adalelerin üstü, koltuğun ön kenarı, erkeklerde penis, kadınlarda memeler, uylukların ön kenarı ve ayak bilekleri gibi yerlerde bulunur. Deri Böceği cilde bulaştıktan sonra, belirti ve semptomların gelişmesi zaman alır. Bir kişi daha önce vücudunun herhangi bir yerine uyuz akarı almışsa, genellikle 1-4 gün içinde kaşıntı başlar. Kişinin daha önce uyuz olmaması durumunda ise; bedenin akarcıklara tepki vermesi biraz daha zaman alabilir. Belirtilerin gelişmesi ve gözlemlenebilir duruma gelmesi, 2-6 hafta arasında değişmektedir.
Uyuz Böceği Nasıl Bulaşır?
Hayatta kalmak için insan veya hayvan derisi içerisine yerleşmek zorunda olan uyuz böceğinin, insandan insana bulaşması, uyuz böceğinin konumu ve insan ile temas süresinin (15-20 dk.) uzunluğuna bağlıdır.Bu akar türünün bir insandan diğerine bulaşması, bulaştıran kişiden ayrılıp diğerine geçiş yapması anlamına gelmez.Eğer ki; bir insanda bir uyuz böceği görüldüyse, muhtemelen vücudunun çeşitli yerlerinde deri altında daha onlarcası olabilir demektir.Çünkü; deri üzerine kendini atan dişi uyuz akarı (parazit), en üst tabakada kendine hızlıca tünel kazar ve ardından, 4 saat gibi kısa bir sürede, tek yumurtlama da 10-25 arası yumurta bırakması kaçınılmazdır.Erkek akar döllenme sonunda ölürken, dişisi yumurtlama döneminin sonuna kadar yaşar.
Bir diğer hızlı bulaşma ve yayılma şekli ise; kapalı ortamlarda kişisel kullanım eşyalarının ortak kullanımı ile olmaktadır.Genellikle kapalı ortamlarda bulunan veya beraber yaşayan insanların bir süre fiziksel temasta (yakın temas) bulunmaları, temasta bulunmasalar bile kişisel eşyaları ortak kullanmaları, uyuz (deri) akarının bulaşma ve yayılmasını kolaylaştırmaktadır.
Evcil veya yabani hayvanlarda uyuz böceğinin bulaşması ve yayılması insanlara göre farklıdır.Kedi ve köpek gibi memeli hayvanlarda görülen uyuz akarının türü ve cinsi insanda olan türünden farklıdır.Dolayısıyla yaşam şekli ve davranış biçimleri de farklıdır.Bu sebeple hayvanlardaki uyuz akarları insan vücudunda barınamaz, üreyemez ve çoğalamaz.Fakat depolarda bekletilen tahılgillerden insanlara bulaşabilen uyuz akarı türleri de nadiren görülebilmektedir.Deri böceğinin (uyuz akarı), insandan insana bulaşma yolları aşağıda listelenmiştir.
- Cinsel ilişki
- Yatak, yastık, havlu ve benzeri eşyaların ortak kullanımı
- Uzun süre (15-20 dk.) el ele tutuşma
- Toplu taşıma araçlarında temas ederek seyahat etmek
- Okul, hastane, hapishane, askeriye, anaokulu, huzurevi, fabrika ve benzeri kalabalık ortamlar
- Mağazaların soyunma odaları
- Dezenfekte edilmemiş otel odaları
- Güreş, dans gibi uzun temas gerektiren aktiviteler
Deri (Uyuz) Akarı'nın Zararları
Deri akarının insanlar ve hayvanlar üzerindeki olumsuz etkisinin en net tanımı uyuz (Scabies Disease) hastalığıdır.Deri akarının yol açtığı uyuz hastalığı, repeater (tekrarlayıcı) özelliğe sahiptir.Bu hastalığa yakalanan kişi tedavi olup iyileştikten sonra dikkat etmediği ve korunmadığı takdirde, yine kolayca aynı rahatsızlığa yakalanabilir ve başkalarına bulaştırabilir.Bulaştığı kişide özellikle vücut ısısının yükseldiği zamanlarda (uyku, terleme gibi) aşırı kaşıntıya sebep olur.Hem uyku düzenini olumsuz etkilediği gibi beden üzerinde de rahatsız edici reaksiyonlar göstermektedir.Ayrıca deri üzerinde döküntülere ve cildin dış tabakasındaki pidermis katmanında (stratum corneum), ortalama 5 mm. kadar uzunlukta gri çizgili izler bırakabilir.Bu izler (uyuz tünelleri) buğday tenli kişilerde, beyaz çizgiler şeklinde daha kolay görülürler.Tüneller bazen uzamış kırmızı papüller üzerinde bulunurlar.Bu durum en çok penis ve büyük adaleler üzerinde, bazen de koltuk kıvrımı, memeler, göbek ve gövdenin diğer yerlerinde görülür.Bebek ve küçük çocuklarda bu gibi papüller, çoğunlukla gövde ve koltuk kıvrımında bulunur.
Tüneller genellikle kıl foliküllerinin az olduğu veya bulunmadığı Stratum corneum’un ince ve yumuşak olduğu yerlerde bulunur.Tünellerin sayısı genellikle az ve bulunmaları çok zordur.Veziküller, topluiğne başı büyüklüğünde ve tünellerin bulunduğu yerlerdedir ve allerjiye bağlı olarak oluşmaktadır.Yaygın deri döküntüsü ise; aşırı duyarlılıkla ilgilidir.Uyuzda kaşınmaya bağlı olarak sıyrık dışında impetigo, folikülit gibi deri hastalıkları da ortaya çıkabilir.Uyuz akarının bir diğer zararı da, deri üzerinde egzamaya benzer kalın kabuk oluşturmasıdır.Bu durum kabuk altında, deri akarı ve yumurtalarının sayıları 1.000-10.000 arasında olduğu zaman yaşanmaktadır.Ciltte döküntü ve kaşıntı gittikçe şiddetlenir, ihmal edildiğinde ve dikkat edilmediğinde ise; salgına sebep olur.Bu uyuz akarının neden olduğu hastalık tipine de Norveç Uyuzu denmektedir.
Uyuz Böceği'nden Korunmanın Yolları
Deri böceğinin sebep olduğu hastalık ve rahatsızlıklardan korunmanın en önemli noktası tedbirli yaklaşım kurallarıdır.Özellikle Covid-19 koronavirüs salgınının zirveye tırmandığı şu zamanlarda, sürekli kaşınan ya da kaşıntıya bağlı anormal davranışlar sergileyen insana en yakınları dahi yaklaşmak istemez.Günümüzde el sıkışmak, tokalaşmak gibi samimi görüntü vermek için sergilenen davranışlar, gerçek anlamda virüs ve bakterilerin transferlerine yol açabilmektedir.Temas halinde bulunulan kişinin hijyen ve temizliğinden emin olunamayacağı gibi hastalık sahibi olup olmadığından da emin olunamaz.Bunların dışında uyuz akarının sebep olacağı rahatsızlıklar her insanda aynı etkiyi vermeyebilir.Dışarıdan gözlemlendiğinde, hatta uyuz olan kişinin kendisi dahi rahatsızlığını bir süre farkedemeyebilir.Tedbirli yaklaşım kuralları kapsamında deri böceğinin kendisinden ve zararlarından korunmak mümkündür.
- Günlük olarak elbise değiştirilmeli, dışarıda giyilen kıyafetler ile ev içerisinde oturulmamalıdır.
- Çıkarılan kıyafetler minimum 60 °C'de yıkanmalı, ve ozonla dezenfeksiyonu sağlanmalıdır.
- Zorunlu olmadıkça hiç kimse ile tokalaşmamalı ve yakın temas sağlanmamalı, temas sağlanacaksa da süresi mümkün olduğunda kısa tutulmalıdır.
- Yatak çarşafları, yastık, yorgan kılıfı ve battaniye gibi eşyalar, üç (3) günde 1 defa yıkanmalı (mümkünse her gün değişmeli) ve dezenfekte edilmelidir.
- 60 °C ve üzeri sıcaklığa dayanımı zayıf eşya ve kullanım araçları ilaçlanmalı ve tam dezenfeksiyon yapılması sağlanmalıdır.
- Birden fazla insanla aynı anda ve sürekli temas halinde olan insana hiç yaklaşmamalı, mutlaka araya belli bir mesafe koyarak iletişim kurmalıdır.
- Ortak kullanım alanlarında (mutfak, banyo, tuvalet) kendi eşyaları başkalarının kolayca ulaşabileceği yerlerde olmamalı, kullanımları engellenmelidir.
- Herhangi bir sebeple biriyle bir süre temasta bulunulması halinde, sirke gibi cilde zarar vermeyen ve doğal mikrop kırıcı özelliği olan temizleyiciler ile el ve yüz temizliği yapılmalıdır.
- Başarı sağlanabilmesi için kalabalık ortamda yaşayan herkesin kurallara uyması ve hassasiyet göstermesi gerekmektedir.
Deri (Uyuz) Böceği İlaçlaması Nasıl Yapılır?
Uyuz akarlarının sebep olduğu rahatsızlıkların ve hastalıkların belirti göstermesi durumunda ihmal edilmemeli, mutlaka doktora gidilmeli ve hekim kontrolünde tedavi olunmalıdır.Akdeniz Hijyen; insanlara, hayvanlara ve yaşam alanlarına zarar veren Deri (Uyuz) Böceği'ne karşı, Antalya Alanya'da %100 garantili ilaçlama yöntemleri ile profesyonel hizmet vetmektedir.Uyuz böceği (paraziti) ile mücadele de, yaşam alanlarınızdaki eşyalarınızın ve kullanım araçlarınızın olası akar istilasından kurtulması, korunması ve arındırılması için, uzman ekibiyle sorunun kaynağını ve en doğru yöntemi belirleyerek harekete geçer, 3 gün ile 1 hafta arasında mükemmel sonuç almanızı sağlar.Ayrıca ilaçlamanın yanı sıra aynı sorunla tekrar karşılaşmamanız için de, uygulama sonrası gerekli bilgileri sizinle paylaşır.
Akdeniz Hijyen; insan sağlığına, hedef dışı canlılara ve çevreye zarar vermeyen, T.C. Sağlık Bakanlığı tarafından onaylı, halk sağlığı alanında da haşerelere karşı ilaçlama usul ve esasları hakkında yönetmelik ve ilgili belediyenin vermiş olduğu ruhsatlara uygun bir şekilde biyosidal ürünleri kullanır.